Bonesetter Project

Waar hebben we het over?

De World Health Organization stelt dat traumatisch letsel in lage tot midden-inkomenslanden meer slachtoffers maakt dan HIV, tuberculose en malaria bij elkaar. In het ziekenhuis van Shirati zien we dan ook nogal wat patiënten met botbreuken, maar toch niet zo vaak als verwacht.

Dit komt omdat orthopedische zorg in rurale gebieden als Shirati beperkt beschikbaar is, en patiënten met een fractuur daarom vaak hulp zoeken van een ‘bonesetter’: een traditioneel geneeskundige die door middel van spalken en massage de breuk behandelt. Dit is niet alleen rondom Shirati zo, er wordt geschat dat wel 10-40% van alle botbreuken ter wereld door bonesetters wordt behandeld. Patiënten met simpele fracturen kunnen zo meestal adequaat en goedkoop worden behandeld, en zijn vaak heel tevreden. Complexe of open fracturen (met een wond) vereisen echter chirurgie; een dienst die de bonesetter niet kan leveren. Bij deze patiëntengroep zien we helaas vaak complicaties, zoals slecht of niet genezen botten, en ernstige infecties, wat kan leiden tot amputatie of zelfs overlijden.

Waarom zetten wij ons hiervoor in?

Met de toegenomen welvaart rijden er in gebieden als Shirati steeds meer motoren rond, wat leidt tot een enorme toename van traumatisch letsel. Gezien deze trend vinden wij, en met ons, een groeiend aantal partijen wereldwijd, dat artsen en bonesetters het zich niet meer kunnen veroorloven los van elkaar te werken.

Door bonesetters te betrekken in de ziekenhuiszorg kunnen we zorg op maat leveren aan fractuurpatiënten. Ons doel is dan ook onze partner bonesetters veilig te leren werken en hen daarvoor te erkennen, in plaats van hen buiten zicht te laten blijven. Ook het ziekenhuis is erbij gebaat, door een toename in de hoeveelheid patiënten die binnenkomen. Een win-win situatie!

Wat doen we eraan?

Stichting Shirati ondersteunt de onderzoekslijn ‘Building Bridges for Broken Bones’, waarin onderzocht wordt in welke vorm samenwerking met bonesetters kan werken en hoe vaak botbreuken überhaupt voorkomen. Dit heeft enerzijds een medisch component, namelijk het verminderen van complicaties en pijn door fracturen, en anderzijds een sociaal-maatschappelijke, door aandacht te vragen voor de belangrijke rol die bonesetters zouden kunnen spelen binnen een zorgsysteem met beperkte middelen.

1. Systematisch literatuuronderzoek
  We hebben alle studies op het gebied van samenwerking met bonesetters op een rij gezet, om te kijken wat de consensus is en hoe zoiets op te tuigen. De conclusie: de meerderheid van bonesetters, patiënten en dokters steunen deze samenwerking, waarbij training en integratie als vorm het meest worden genoemd. Dit is unieke data, die we in 2025 in artikelvorm willen presenteren.
2. Local needs assessment
  Jovine Okoth, onze Tanzaniaanse onderzoekspartner, interviewde afgevaardigden van het ziekenhuis, de overheid, fractuur patiënten en wel 41 bonesetters rondom Shirati. De overgrote meerderheid steunde een officiële samenwerking, wat mooi aansluit op de wereldwijde literatuur. Ook hier streven we naar een publicatie begin 2025.
3. ’s Werelds eerste ‘collaborative training’
  Er zijn al vaker trainingen gegeven áán bonesetters, maar nog nooit mét bonesetters. Door een groep van orthopeden, fysiotherapeuten, verpleegkundigen en bonesetters te mixen, en hen lessen over en weer te laten geven, vergroten we het wederzijds begrip.
  
  Inmiddels is de training twee jaar op rij gegeven, in zowel Shirati KMT Hospital als Sengerema District Designated Hospital. Uit de data blijkt dat de training tot een verbetering van kennis leidt, die ook na een jaar nog steeds gehandhaafd blijft.
4. Household survey
  Om te ontdekken hoe vaak botbreuken precies voorkomen en wat voor impact het op het leven heeft, hebben we 498 huishoudens thuis geïnterviewd , aan de hand van een uitgebreide vragenlijst. De data werd verzameld door 18 getrainde vrouwen uit Shirati. Hieruit volgt dat 0.8% van de geïnterviewden een breuk opliep het afgelopen jaar, dat 94% van de fractuur patiënten de bonesetter bezocht en 50% een chronische lichamelijke beperking opliep.
5. Bonesetter pilot
  Om het beste van beide werelden te combineren, werken we sinds augustus 2023 bij wijze van proef samen met drie bonesetters. We stellen een gezamenlijk behandelplan op voor fractuurpatiënten, met als basisprincipe adequate pijnstilling en röntgendiagnostiek voor elke fractuur patiënt. Simpele fracturen worden door de bonesetter behandeld, patiënten met complexe fracturen helpen we in het ziekenhuis. We hebben 52 patiënten betrokken en 6 maanden na behandeling vervolgd. Op dit moment zijn we de verzamelde data aan het analyseren,met als doel deze wereldkundig te maken, middels een wetenschappelijk artikel begin 2025.

Toekomstmuziek

Omdat bonesetters over het grootste deel van de wereld voorkomen, willen we kijken hoe andere landen hun praktijk reguleren, met als doel een gezamenlijke strategie te formuleren. Hiervoor zullen we een online survey verrichten in 20 Afrikaanse landen, in samenwerking met de AO Alliance.
Nu steeds duidelijker wordt dat de behoefte aan samenwerking er is bij alle partijen en gezamenlijke behandeling veilig lijkt, is de volgende stap implementatie. Hoe zetten we een effectief verwijssysteem op met de bonesetters in onze regio, wat toegankelijk en acceptabel is voor iedereen? Daarover gaan we ons buigen volgens gestandaardiseerde implementatie methodes!

Het doel van dit alles is een duurzaam model voor samenwerking aan te bieden voor ziekenhuizen en bonesetters wereldwijd, om zo onnodige complicaties en pijn voor de kwetsbaarste fractuur patiënten te voorkomen.

Spreekt dit project je aan? Dan kan je middels onderstaande donatieknop bijdragen aan het Bonesetter project! Om op de hoogte te blijven kan je onze nieuws pagina op deze site en ons Instagram account in de gaten houden!

Dank je wel!